Hooggevoeligheid en intelligentie

Vandaag delen we een Blog post van Het Talentenlab

De meeste mensen denken bij hoogbegaafdheid aan intelligentie en (dus) aan slim zijn of goed zijn op school. De Poolse psychiater Dabrowski ziet hoogbegaafdheid op een andere manier. Hij stelt dat hoogbegaafde personen op allerlei gebieden een sterke intensiteit ervaren. Dabrowski spreekt hierbij over 'overexcitabilities' (hieronder vertaald met hooggevoeligheid). Hij ziet hoogbegaafdheid als het dieper, levendiger, intenser en complexer beleven van het leven.

Hooggevoeligheid op het gebied van  intelligentie staat volgens Dabrowski niet gelijk aan het behalen van goede prestaties op school. Het staat wel voor het intense gevoel van willen begrijpen en nieuwsgierigheid.

Het is voor veel hoogbegaafde kinderen erg verhelderend om hun eigen hooggevoeligheid op het gebied van intelligentie te verkennen. Hieronder wordt een aantal deelonderwerpen besproken, waarbij je bij ieder onderdeel een aantal vragen vindt die de leidraad kunnen vormen voor een gesprek met een kind:

Sommige kinderen beleven hun intelligentie intens bij schoolvakken zoals geschiedenis of natuurkunde. Anderen hebben dit gevoel bij heel andere zaken, zoals bijvoorbeeld computerspelletjes of sterrenkunde. Interesses kunnen dus verschillen, maar de hooggevoeligheid op het gebied van intelligentie is hetzelfde.

Bij welke onderwerpen voel jij intellectuele intensiteit? Hebben die met school te maken of juist niet? Hoe uit jouw intensiteit zich? Wat doe je allemaal?

Kinderen die hooggevoelig zijn op het gebied van intelligentie houden vaak van woord- en cijferpuzzels, zoals kruiswoordpuzzels en Sudoku's. Ook genieten ze vaak van spelletjes waarbij ze problemen op moet lossen, zoals Tetris of andere computerspelletjes. Ze krijgen energie van deze activiteiten en worden er tegelijkertijd ontspannen door. Kinderen die hun intelligentie intens beleven, houden vaak ook erg van lezen.

Hoe zit dat bij jou? Waar houd jij van dat te maken heeft met hooggevoeligheid op het gebied van intelligentie? Wat voor gevoel krijg je erbij?

Hooggevoeligheid op het gebied van intelligentie kan erg handig zijn bij het leren. Doordat kinderen nieuwsgierig zijn en graag antwoorden vinden op interessante vragen, wordt leren een stuk leuker èn onthouden ze de zaken die ze leren beter doordat ze intrinsiek gemotiveerd zijn voor het leerproces.

Waar ben jij nieuwsgierig naar? Over wat voor onderwerpen leer jij in je vrije tijd? Op internet of in de bieb? Hoe voelt het om echt iets te willen leren? Hoe kun je ervoor zorgen dat je dit gevoel vaker hebt?

Bovenstaande betekent niet meteen dat hooggevoeligheid op het gebied van intelligentie automatisch leidt tot het behalen van negens en tienen op school. Kinderen willen misschien iets heel anders leren en onderzoeken dan de zaken die van belang zijn voor een succesvolle schoolcarrière.

Hoe zit dat bij jou? Voel jij een passie voor leren als je op school zit? Wat voor punten haal jij meestal? Hoe komt dat? Werk je er hard voor of liever niet?

Als kinderen geen intensiteit voelen bij schoolvakken, is het van belang dat ze zelf verantwoordelijkheid leren nemen voor hun leerproces en het behalen van hun eigen doelen. Als ze bijvoorbeeld voldoendes willen halen of over willen gaan, zullen ze daar iets voor moeten doen. Ook al zouden ze misschien eigenlijk iets anders willen leren.

Kinderen kunnen zichzelf hierbij helpen. Stel je voor dat een leerling rekenwerk moet maken, maar dat zijn hooggevoeligheid op het gebied van intelligentie gericht is op lezen. Wat kan hij doen?

• Hij kan zichzelf eraan herinneren dat hij rekenen niet zo leuk hoeft te vinden als lezen.
• Als hij hard gewerkt heeft aan rekenen, kan hij zichzelf belonen met een paar bladzijdes lekker lezen.
• Hij kan zichzelf ervan overtuigen dat leren rekenen ook belangrijk is. Voor zijn dagelijks leven, de middelbare school, een studie en het werk dat hij later krijgt.

Wat ga jij doen om het leren van 'saaie' vakken leuker te maken? Wat gaat er veranderen? Hoe ga je het aanpakken? Wat is de eerste stap? En de tweede? Wat zal het resultaat zijn?

Kinderen die hooggevoelig zijn op het gebied van intelligentie en tegelijkertijd creatieve denkers zijn, kunnen het lastig vinden om zich te concentreren op leerwerk of opdrachten die ze niet zelf bedacht hebben.  Kinderen kunnen zich op deze momenten bedenken dat ze niet de enigen zijn die het moeilijk vinden om een balans te vinden tussen wat ze zelf graag doen en wat ze moeten doen. Ze kunnen een eigen creatieve draai te geven aan het werk en proberen de opdrachten voor zichzelf uitdagender te maken.

Doe jij de dingen graag zoals je ze zelf wilt doen? Hoe ga je daarmee om? Wat doe je als je iets moet doen wat je niet leuk vindt? Hoe ga je dat anders aanpakken? Wat zal het gevolg zijn?

Wanneer kinderen hun intelligentie intens beleven en mensen om hen heen dat niet hebben, kan het zijn dat ze ongeduldig worden van het schijnbare gebrek aan nieuwsgierigheid van anderen en hun langzamere manier van denken. Soms kunnen anderen het snelle denken en praten van het hooggevoelige kind niet bijhouden en vinden ze hem wat vreemd.

Op deze momenten kunnen kinderen bedenken dat deze frustraties simpelweg het resultaat zijn van verschillen tussen mensen. Een ander kan het niet helpen dat hij niet hooggevoelig is op het gebied van intelligentie. Kinderen moeten leren zich niet druk te maken en hun energie gebruiken om kinderen of volwassenen te zoeken die wèl dezelfde interesses, nieuwsgierigheid, snelheid en passie voor leren hebben. Bijvoorbeeld op speciale clubs of in een plusklas.

Bots jij wel eens met anderen? Wat gebeurt er dan? Wanneer? Wat doe je dan? Wat denk je? Hoe kun je ook anders reageren? Wat zal het effect zijn? Wat ga je anders doen?

Vrij naar: The Smart Teens' Guide to Living with Intensity – L. Rivero

Bron: http://www.hettalentenlab.nl/argeweb/weblog/2012/41/hooggevoeligheid_en_intelligentie.php